Opa's tekeningen 1940-1945

Zie ook: de hoofdstukken hieronder, die handelen over het Stalin-affiche en -pamflet en het hoofdstuk Opa in de Tweede Wereldoorlog

De inval van Duitsland in mei 1940 heeft natuurlijk ook grote invloed gehad op opa's tekeningen.

De Opmarsch
Zijn laatste tekening in De Opmarsch van vóór de bezetting is 'Het Gerucht'. Op 30 april 1940 verscheen deze erg mooie prent (klik voor een vergroting, met excuses voor de slechte kopie):


(Enkele maanden later tekende 'Het Gerucht' nog eens; toen in Herstel - zie ook: Opa's tekeningen in periodieken)

Onmiddellijk na de Duitse inval stopt 'De Opmarsch' als propagandistisch partijorgaan van de Roomsch-Katholieke Staatspartij. Een belangijke opdrachtgever voor Jul. valt hiermee weg.

De RKSP wordt, net als de andere partijen, in juli 1941 verboden door de bezetter.

Herstel
De verschillende periodieken van de Katholieke Arbeidersbeweging gingen door tot juni/juli 1941.

Het RKWV kwam toen onder controle van een NSB'er te staan. Bestuurders legden daarna hun functie neer en leden bedankten.

In juni 1940 verscheen in Herstel deze symbolische prent van opa:


Dat leverde een zeer kritische reactie op in het weekblad De Weg van de fascistische organisatie Nationaal Front (dat eerder Zwart Front heette), waarin opa met naam genoemd wordt: lees hier (pdf).

Tot en met juni 1941 tekent opa zijn vertrouwde grote platen in Herstel. Alle oorlog-edities van Herstel staan hier online op de site Vakbeweging in de oorlog. (Zie ook: Opa's tekeningen in periodieken.)

Speciale aandacht vraag ik nog voor de editie van Herstel die verscheen op 15 mei 1941, een jubileum-nummer van de encyclieken Rerum Novarum (1891) en Quadragesimo Anno (1931).

Er staan een aantal tekeningen van opa in. Zie hier de pdf's: deel 1, deel 2 en deel 3. Maar dat is niet de reden dat ik het hier zo uitlicht.

Dit wel: drie jaar later, in juli 1944, maakte een inwoner van Alkmaar, J.M. van Zanten, daarvan op eigen houtje een boek. Bijzonder is het om te zien dat Van Zanten alles opnieuw getikt heeft. De inhoudsopgave:


Dit boek is te vinden in het Katholiek Documentatie Centrum.

St. Eloy
Ook in St. Eloy gaat opa tot en met half 1941 door.

...voorbeelden hiervan volgen...

Gij en uw Hond
Begin 1941 komt uitgeverij Schoonderbeek met een vertaald boek van twee schrijvers: de Amerikaanse dierenarts James R. Kinney en Ann Honeycutt. How to raise a dog, dat drie jaar eerder verscheen, heet in het Nederlands Gij en uw hond.

In de Nederlandse versie staan naast tekeningen van James Thurber ook tekeningen van Jul.

Onderstaande scan komt uit een volgende Nederlandse druk (1941/1942?). De naam Ann Honeycutt is dan verdwenen.


Het zijn de honden-tekeningen die opa eerder maakte voor het ook bij Schoonderbeek uitgegeven blad De Wandelaar (zie het hoofdstuk Opa's tekeningen 1935-1940 en Opa's tekeningen in periodieken).

In het blad De Politiehond van mei 1941 staat een recensie van het boek. Met daarin de zinsnede "De crayonteekeningen van Jul. Terlingen wekken onze bewondering..."

Cadeau
Opa's neef Jan behaalde in juni 1943 zijn eindexamen van de middelbare school. Hij kreeg, omdat hij vaak verkouden was, van Jul. een tekening van een snipverkouden zon. Achterop staat een opdracht aan Jan. Zie ook: opa's neven en nichten.