Het was in opa's tijd een jongensschool, in handen van de Fraters van Utrecht (zie de uitgebreide uitleg verderop):
In het schooljaar 1948-1949 stroomt opa in als onderwijzer in 3d, de derde klas (wat nu groep 5 zou heten). Aan het eind van het jaar staat hij op de lerarenfoto (klik voor een vergroting):
V.l.n.r: 1. Ansfridus of Ambrosius - 2. - 3. Engelbertus (Oomen) -
4. Walterus (P.F.J. van Hoesel, 1911-2004) - 5. - 6. Cicilius -
7. Koenraad (ten Kroode) - 8. Jul. Terlingen -
9. Alexius (J.W. Janssen, 1904-1976) - 10.
4. Walterus (P.F.J. van Hoesel, 1911-2004) - 5. - 6. Cicilius -
7. Koenraad (ten Kroode) - 8. Jul. Terlingen -
9. Alexius (J.W. Janssen, 1904-1976) - 10.
In het schooljaar 1950-1951 (als opa 47 jaar is) zijn er zo te zien zes leken-onderwijzers en zeven fraters. De school staat dan onder leiding van frater Andreas.
V.l.n.r: 1. Servatius (Van Diemen, 1928) - 2. Jul. Terlingen -
3. Nicolaas (Damsma) - 4. Bellarminus (Weultjes) - 5. -
6. Walfridus - 7. Eugenius (Caspers) - 8. - 9. Evers -
10. Arnulphus (Hagemans) - 11. - 12. Livinus - 13. Galama
3. Nicolaas (Damsma) - 4. Bellarminus (Weultjes) - 5. -
6. Walfridus - 7. Eugenius (Caspers) - 8. - 9. Evers -
10. Arnulphus (Hagemans) - 11. - 12. Livinus - 13. Galama
In hetzelfde schooljaar is dit de klassenfoto van klas 3b (let op, de klas bestaat inderdaad geheel uit jongens):
Heel grappig vind ik dit stukje dat ik tegenkwam in de notulen van een leraren-vergadering in november 1951, geschreven door frater Andreas:
Klik erop voor een vergroting of lees hier wat er staat:
Uitwisseling van Sinterklazen.
Mhr. Terlingen zal Sint Nicolaas zijn op de Thomas á Kempisschool. Frater M. Bosco zal hier op school Sint Nicolaas zijn.
Er zullen 4 zwarte knechten verschijnen. De snoep is reeds besteld. Cadeaux worden niet verstrekt. De jongens krijgen thuis genoeg.
De notulen van een jaar later mogen er ook zijn, qua mooie teksten. Hier een deel:
Klik erop voor een vergroting of lees hier wat er staat:
Notulen Schoolvergadering 6-11-'52
1. Opening met Christelijke groet
2. Na het tweede fluitconcert moet een meer intense stilte heersen. Niet meer aan het hoofd der troepen de school bestormen, maar zoals een goed generaal betaamt, in de achterhoede opereren.
3. Nieuwe volgorde bij het naar binnen gaan: mhr. Terlingen, fr. Anselmo, mhr. Evers, fr. Livinus, mhr. Smeulders, mhr. Galama, fr. Servatius, fr. Innocentius, fr. Nicolaas, fr. Anacletus, mhr. Van de Boogaard. Laatkomers sluiten aan achter de rijen.
4. De jongens van de 'grote' speelplaats mogen niet meer achter 'het IJzeren Gordijn' komen. Hierop zal strengere aandacht worden uitgeoefend. Het stoepje van de buren in de welwillende belangstelling aanbevelen.
5. Regelmatig controleren van de W.C.'s. Jongens niet te lang onder druk houden (...)
Ook op deze schoolfoto in het schooljaar 1958-1959 is opa te zien. Opa is dan 55 jaar:
Tijdens het schooljaar 1962-1963 krijgt opa een hartaanval terwijl hij voor de klas staat. Hij is dan 59 jaar.
In april 1963 is hierover in de notulen van een schoolvergadering te lezen: "Mhr. Terlingen zal nog zeker 6 weken afwezig blijven". En twee maanden later: "De ziekte van Mhr. Terlingen geeft maar enige verbetering te zien".
Er komt dan een invaller voor de klas in de plaats van opa. Tot en met november 1967 krijgt opa ziekteverlof. Wegens "blijvende ongeschiktheid" krijgt hij op 20 november van dat jaar "eervol ontslag".
Korte geschiedenis van de St. Gregoriusschool:
De Aartsbisschoppelijke Gregoriusschool wordt opgericht in 1873 aan de Ganzenmarkt in Utrecht. De school is dan bedoeld voor armlastige kinderen uit de stad.
Daar wordt in hetzelfde jaar het eerste Gregoriushuis gesticht, waar de Congregatie der Fraters van Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart huisvest. In eerste instantie zijn dat drie fraters. Enkele jaren later verhuist de school naar het nieuwe Gregoriushuis aan de Herenstraat.
De aanwas van fraters en activiteiten is groot. In 1909 is daarom de ruimte voor de school binnen het Gregoriushuis te klein.
De St. Gregoriusschool trekt dan in een pand op de Kromme Nieuwegracht / Nobeldwarsstraat. Binnen enkele jaren komen er MULO- en ULO-afdelingen bij op de Kromme Nieuwegracht / Nobeldwarsstraat. (Dat zijn schooltypes na de lagere school: (meer) uitgebreid lager onderwijs).
In 1930 wonen in het Gregoriushuis 217 mensen (fraters en fraters in opleiding).
In .... krijgt de lagere school-afdeling van het St. Gregorius ook het pand aan het Hiëronymusplatsoen tot zijn beschikking.
De school heet dan 'R.K. Burgerschool voor Jongens', zo blijkt ook uit dit rapport uit 1946-47:
In het schooljaar 1950-1951 zijn er maar liefst 764 leerlingen op deze lagere school.
Na enige tijd verhuist de lagere school helemaal naar deze locatie. De middelbare school-afdelingen blijven dan de Kromme Nieuwegracht/Nobeldwarsstraat (en daar zitten ze nog steeds).
In 1969 wordt de school ook toegankelijk voor de eerste (vijf) katholieke meisjes.
Op 1994 wordt de St. Gregorius lagere school opgeheven. In het gebouw aan het het Hiëronymusplantsoen is tegenwoordig De Vrije School gevestigd.
In 2005 trekken de laatste fraters uit het Gregoriushuis.
Leerlingen van de Gregoriusschool
Op de Gregorius-lagere school hebben een aantal 'bekenden' gezeten: schrijver C.C.S Crone (overleden in 1951), bisschop Möller van Groningen (overleden in 1999), de beruchte seriemoordenaar Hans van Zon (overleden in 1998), de nog levende directeuren-Sturkenboom: Marcel (NOC*NSF), Martin (FC Utrecht) en Paul (Slotervaartziekenhuis).
Op deze school zaten ook nog een boel familieleden, waaronder mijn vader, zijn broers, mijn broer enne... ik.
Foto's
Uit het archief van de Fraters van Utrecht heb ik veel foto's van de Gregoriusschool gescand. Ik heb alles wat ik tot nu toe heb aan klassen- en lerarenfoto's toegevoegd aan de site Schoolbank.nl.
Zie het volgende hoofdstuk voor de leerlingen van opa.
